Nie od dziś wiadomo, że serwisy społecznościowe służą głownie tworzeniu własnego wizerunku. Do sieci wrzucamy tylko ładne zdjęcia, a innych użytkowników informujemy tylko o wybranych wydarzeniach z życia. Czy z tak starannie cyzelowanego wizerunku da się odczytać prawdziwą osobowość? W odpowiedzi na to pytanie, psychologowie od kilku lat badają, jak nasze zachowania w sieci świadczą o naszej osobowości na podstawie cech Wielkiej Piątki.
Informacji na swój temat możemy na facebooku udzielać na różne sposoby. Albumy ze zdjęciami, wpisy na „ścianie”, przynależność do grup – to wszystko zależy nie tylko od mody czy doświadczeń, ale też od cech osobowości. Co można więc odczytać z najbardziej popularnych aktywności na portalu?
Zdjęcia
Niektórzy ograniczają się do (niewyraźnego) zdjęcia profilowego, inni nie wyobrażają sobie wyjścia do kawiarni bez podzielenia się ze znajomymi zdjęciami swojego napoju. Dodawanie zdjęć na facebooka to okazja do pochwalenia się egzotycznym wyjazdem, podzielenia swoimi pasjami czy też po prostu kwestia mody – jak np. popularne wśród nastolatków zdjęcia z odpowiednią miną, gestem, czy po prostu z puszką piwa w dłoni i niewybrednym komentarzem.
Co jeszcze można odczytać z facebookowych zdjęć? Okazuje się, że już ilość dodanych zdjęć ma związek z cechami osobowości. Niewielką ilością dzielą się ze światem neurotycy, wyraźnie preferujący wpisy na facebookowej „ścianie” niż wstawianie fotografii. Naukowcy sugerują, że ma to związek z poczuciem kontroli, którego pragną ludzie o wysokim poziomie neurotyzmu. Dzieląc się swoimi zdjęciami łatwiej o brak pełnej kontroli nad informacjami- a nuż ktoś zauważy nową fałdkę tłuszczu czy też podejrzy, że na wakacjach czytaliśmy „50 twarzy Greya”? Z kolei najwięcej zdjęć umieszczają na facebooku ludzie o wysokiej otwartości na doświadczenia.
Jeżeli chodzi o treść wrzucanych na facebooka zdjęć, naukowcy postanowili podzielić je na „neutralne”, czyli np. zdjęcia domowych zwierzątek oraz „kontrowersyjne” np. zdjęcia nacechowane seksualnie lub nawiązujące do zażywania alkoholu i innych substancji odurzających. Okazało się, że zdjęcia „kontrowersyjne” najczęściej wrzucają ekstrawertycy, którzy też częściej przyznawali się do takiego kreowania swojego internetowego wizerunku, by wydawać się popularnymi. Kontrowersyjnych treści unikają za to ludzie o wysokiej sumienności, którzy starannie dbają o swój sieciowy wizerunek oraz osoby ugodowe, być może by podtrzymać swój wizerunek jako osoby niekonfliktowej.
Znajomi
Największą liczbą znajomych mogą pochwalić się ekstrawertycy. Nie jest to informacja zaskakująca- ekstrawersja to cecha świadcząca m.in. o towarzyskości. Oprócz tego, ekstrawertycy należą do większej ilości facebookowych grup niż ludzie o niższym poziomie ekstrawersji.
Mniejsza niż przeciętna liczba znajomych może – lecz nie musi – świadczyć o introwersji. Introwertycy (ludzie o niskim poziomie ekstrawersji) chociaż stanowią grupę bardzo aktywną w Internecie, nie należą do aktywnych na portalach społecznościowych. Być może dlatego, że kultywowane tam znajomości zawiera się offline, a poza wirtualną rzeczywistością życie towarzyskie introwertyków rzadko rozkwita.
Facebookowa “ściana”
Jak wspomniano powyżej, na facebookowej ścianie częściej udzielają się neurotycy – preferują wszak informacje które łatwiej kontrolować, a tekst można przejrzeć i edytować wielokrotnie przed wysłaniem. Jednak grupa najbardziej aktywnie zamieszczająca informacje na własnych i cudzych profilach to ludzie otwarci na doświadczenia.
Na końcu warto jeszcze dodać, że również i częstość korzystania z portali społecznościowych jest w niewielkim stopniu kontrolowana przez cechy osobowości. Najczęściej z facebooka korzystają osoby o wysokiej otwartości na doświadczenia i ekstrawersji oraz… niskiej sumienności. Osoby sumienne korzystają z facebooka najrzadziej, prawdopodobnie dlatego, że portal ten (jak i wiele podobnych) sprzyja prokrastynacji. Zatem, do dzieła – pora obejrzeć profile znajomych, by przy następnym spotkaniu zaskoczyć ich wnikliwą analizą ich osobowości!
Ross C., Orr E., Sisic M., Arseneault, J., Simmering, M., & Orr, R. (2009). Personality and motivations associated with Facebook use. Computers in Human Behavior, 25, 578–586.
Karl K., Peluchette J., Schlaegel C. (2010). Who’s Posting Facebook Faux Pas? A Cross-Cultural Examination of Personality Differences International Journal of Selection and Assessment, 18 (2).
Gosling, S., Augustine, A.,Vazire, S., Holtzman, N., & Gaddis, S. (2011). Manifestations of Personality in Online Social Networks: Self-Reported Facebook-Related Behaviors and Observable Profile Information. Cyberpsychology, Behaviour, and social networking, 14 (9), 483-488.
Wielka Piątka to potoczna nazwa na pięcioczynnikowy model osobowości autorstwa Paula Costy i Roberta McCrae. Pięć cech opisanych w tym modelu to neurotyczność, ekstrawersja, otwartość, ugodowość i sumienność. Co dokładnie oznaczają te etykiety?
1) neurotyczność – odzwierciedla emocjonalne niezrównoważenie i skłonność do przeżywania negatywnych emocji;
2) ekstrawersja – to ilość i jakość społecznych interakcji oraz poziom aktywności;
3) otwartość na doświadczenia – tolerancja na nowe bodźce oraz ciekawość poznawcza;
4) ugodowość – tolerancyjne nastawienie do innych ludzi;
5) sumienność – stopień zorganizowania, wytrwałości i dokładności w działaniu.