Jaki czynnik pomaga rozpoznawać fake newsy?

Czy zastanawiałaś/eś się dlaczego niektórzy Twoi znajomi udostępniają fake newsy? Czemu niektórzy z nich zdają się być bardziej podatni na dzielenie się wiadomościami “nie z tej Ziemi”? Najnowsze badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii sugerują, że inteligencja emocjonalna jest znaczącym predyktorem poprawnego oceniania prawdziwości treści przekazywanych w mediach społecznościowych.

W falach powiadomień i relacji często można natknąć na fake news, czy to w postaci całkowicie stworzonych, fikcyjnych informacji po wiadomości tylko zmodyfikowane o treści nieprawdziwe. Nie od dzisiaj wiadomo, że taki rodzaj informacji zwraca naszą uwagę, ponieważ jest nasiąknięty emocjami, uderza w nasze przekonania, opinie, w związku z tym często się o tym rozmawia, a tym bardziej w wirtualnej przestrzeni, gdzie łatwo się podzielić naszymi odczuciami w szybki i bezwysiłkowy sposób. Fake newsów nie można w całości usunąć z internetu, dlatego badacze zastanawiają się, jak skutecznie je zidentyfikować oraz jakie cechy i umiejętności mogą nam w tym pomóc. Takie pytanie postawili sobie naukowcy z University of Glasgow – Stephanie Preston, Anthony Anderson, David J. Robertson, Mark P. Shephard i Narisong Huhe. Zajęli się dokładniej sprawdzeniem, czy wyższy poziom inteligencji emocjonalnej (pomagający lepiej rozpoznać i rozumieć oraz regulować emocje), będzie sprzyjał efektywniejszemu wychwytywaniu fake newsów. Inteligencja emocjonalna powinna ułatwiać opanowanie emocji (wywoływanych przez fake newsy), dzięki czemu odbiór dowolnej informacji powinien być bardziej analityczny i opierać się na analizie treści, a nie na wrażeniu emocjonalnym.

W badaniu zespołu Stephanie Preston wzięło udział 87 osób (od 17 do 56 roku życia). Uczestnicy najpierw wypełniali kwestionariusz mierzący ich inteligencję emocjonalną, następnie wykonywali zadanie polegające na wykrywaniu fałszywych informacji. Wiadomości przedstawiane były w formacie postów na Facebooku, po zapoznaniu się z ich treścią badani byli pytani o jego opinię na temat obiektywności autora, profesjonalizmie, sile argumentów oraz wiarygodności (na skali 1-5). Następnie po każdym pokazanym poście respondenci opisywali, dlaczego tak ocenili daną informację. Badacze zaprezentowali 6 postów – trzy pochodziły ze źródeł fake newsa, a trzy pochodzące ze sprawdzonych źródeł newsowych. Prawdziwe artykuły były o tematyce zmniejszeniu liczby łóżek w szpitalach psychiatrycznych na nocny pobyt pacjentów, wykorzystywaniu dzieci przez gangi przestępcze do dystrybucji narkotyków oraz zgłaszaniu przez rząd zaniżonych danych dotyczących imigracji. Fake newsy dotyczyły natomiast dużej liczby pacjentów wypisywanych ze szpitala w nocy, studentów z mniej zamożnych środowisk, którzy nie mogą uczestniczyć w edukacji uniwersyteckiej oraz globalnego ocieplenia, które ustało 6 lat temu.

Wyniki badania dowiodły, że osoby, które posiadały wyższy wskaźnik inteligencji emocjonalnej potrafiły lepiej odróżniać prawdę od fakenewsów (rzadziej oceniały fake newsy jako prawdziwe i rzetelne informacje jako nieprawdziwe).

Co ciekawe analiza wypowiedzi pisemnych przyniosła wniosek, że osoby, które niepoprawnie oceniły fake newsy jako wiarygodne odpowiadały, że przekonały je graficzne przedstawienie danych np. wykresy; informacje pasowały do ich przekonań oraz wierzyły, że rzeczywiście istnieje taki problem. Badani, którzy poprawnie oznaczyli fake newsy jako nierzetelne podkreślały, że jest za mało danych popierających takie informacje; mieli zastrzeżenia do źródeł artykułu; zauważały nieprofesjonalny ton i emocjonalny język używany w artykule; odwoływali się do faktów np. na temat globalnego ocieplenia oraz zaobserwowali niekompetentne przedstawienie danych np. w postaci niedokładnych wykresów. To potwierdza, że osoby, które mniej trafnie rozpoznały fałszywe wiadomości, częściej kierowały się emocjami, poprzez sugerowanie się subiektywnymi poglądami i postawami.

Autorzy podkreślają, że tego rodzaju kursy (rozpoznawania emocjonalnych treści w wiadomościach) powinna być wprowadzana do szkół, aby od najmłodszych lat wzmocnić umiejętność analizowania faktów i krytycznego spojrzenia na napływające aktualności. Inteligencję emocjonalną można trenować tak samo jak krytyczne myślenie, by wzmocnić nasze siły w identyfikacji fake newsów.

Chcesz wiedzieć więcej?

(C) zdjęcie unsplash.com
Preston, S., Anderson, A., Robertson, D.J., Shephard, M.P, Huhe, N. (2021) Detecting fake news on Facebook: The role of emotional intelligence. PLoS ONE 16(3): e0246757. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0246757

Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
Related Posts
Czytaj dalej

Postaw się!

Jeśli macie taki dzień, kiedy potrzebujecie porządnego zastrzyku pewności siebie, przyjmijcie postawę zadufanego w sobie prezesa gigantycznej międzynarodowej…