Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin!

Jeśli masz problem z zapamiętaniem daty urodzin bliskich Ci osób, zawsze możesz liczyć na podręczny lub ścienny kalendarz, ewentualnie Facebooka. Gdyby jednak z powodu natłoku informacji, opcja przypominania zawiodła, zostaje jeszcze jedna deska ratunku. Psychologowie wyjaśniają, dlaczego niektóre daty urodziny zapamiętujemy lepiej, a inne gorzej.

Selin Kesebir i Shigehiro Oishi z Uniwersytetu w Virginii w serii trzech eksperymentów wykazali, że lepiej zapamiętujemy i przypominamy sobie daty urodzin, które są bliskie naszym własnym urodzinom. Innymi słowy jeśli urodziliście się w listopadzie, z większą łatwością przypomnicie sobie urodziny znajomego, który urodził się w tym samym miesiącu niż tego, który urodził się na przykład w maju.

Czy masz problem z zapamiętywaniem dat?

  • Nie (49%, 17 Votes)
  • Tak (43%, 15 Votes)
  • Nie przypominam sobie (9%, 3 Votes)

Total Voters: 35

Loading ... Loading ...

W pierwszym internetowym badaniu poproszono uczestników o przypomnienie sobie 10 dat urodzin przyjaciół. Po tym zadaniu każdy z ochotników wpisywał własną datę przyjścia na świat. Okazało się, że z prawdopodobieństwem większym niż przypadek badani częściej przywoływali daty, które były blisko ich własnych urodzin.

Interesujący jest fakt, że panie potrafiły przypomnieć sobie więcej dat niż panowie. Mało tego, dystans jaki dzielił ich datę urodzin od przypominanych, był większy niż w przypadku mężczyzn. Według autorów może mieć to związek z tym, że kobiety są bardziej zaangażowane w związki interpersonalne (Cross i Madson, 1997).

Głównym ograniczeniem eksperymentu było swobodne przypominanie. W tym wypadku badani mogli zakotwiczyć się na własnej dacie urodzin, co w konsekwencji zaowocowało otrzymanym wynikiem. Kolejny eksperyment wykluczył to przypuszczenie, ponieważ najpierw badacze poprosili ochotników o wypisanie 10 imion swoich przyjaciół, a dopiero później o spisanie ich dat urodzin.

W kolejnym etapie każdy z badanych mógł zalogować się na Facebooku lub MySpace i sprawdzić daty, których nie mógł sobie przypomnieć. Pomimo tych zabiegów wyniki były zgodne z rezultatami pierwszego badania. Pozostał jednak jeszcze jeden problem. W obu eksperymentach wykorzystano daty osób, które w pewien sposób były bliskie badanym.

Ostatni eksperyment rozwiał wątpliwości psychologów, ponieważ zadaniem ochotników było zapamiętać jak najwięcej informacji na temat czterech nieznanych im osób. Jedną z nich była data urodzin, która w przypadku jednej z prezentowanych osób była taka sama jak badanego, a pozostałych oddalona o 3 lub 6 miesięcy. Później uczestnicy otrzymywali imiona i zdjęcia przedstawionych osób, a ich zadanie polegało na przypomnieniu sobie jak największej ilości informacji na ich temat.

Okazało się, że 58% badanych zapamiętało datę urodzin nieznajomej osoby, gdy urodziła się w tym samym miesiącu. W przypadku oddalenia o 3 i 6 miesięcy było to 40% i 38%.

Dlaczego więc lepiej zapamiętujemy daty urodzin, które są bliżej naszych własnych? W 1977 roku psychologowie odkryli zjawisko, które nazwali „efektem odwołania się do Ja” (ang. self-reference effect), ponieważ lepiej pamiętamy materiał, który podczas zapamiętywania były w jakiś sposób związany z naszym Ja (Rogers, Kuiper, Kirker, 1997).

Przykładów na potwierdzenie „efektu odwołania się do Ja” jest kilka. Na przykład ludzie preferują liczby, które znajdują się w ich dacie urodzin (Kitayama i Karasawa, 1997). Są też badania, które pokazują, że Amerykanie częściej żyją w miastach, których nazwa zawiera liczby pochodzące z ich daty urodzin: Two Harbors lub Five Points (Pelham, Mirenberg, Jones, 2002). Mało tego, gdy badani dowiadywali się, że dzielą urodziny z Rasputinem, oceniali go korzystniej niż ci, którzy takiej informacji nie otrzymywali (Finch i Cialdini, 1989).

Jeśli więc przy najbliższych urodzinach, któraś z bliskich osób nie zadzwoni z życzeniami, zastanówcie się lub sprawdzicie za pomocą Facebooka, kiedy obchodzi własne urodziny. Bardzo możliwe, że brak reakcji z jej strony nie jest wynikiem złej woli, a momentu w którym przyszła na świat.

ResearchBlogging.org

Więcej informacji:
Kesebir S, & Oishi S (2010). A spontaneous self-reference effect in memory: why some birthdays are harder to remember than others. Psychological science : a journal of the American Psychological Society / APS, 21 (10), 1525-31 PMID: 20855903
Total
0
Shares
Related Posts