Motywowana empatia seniorów

By: moodboard

Chińsko – amerykański zespół badaczy wziął pod lupę następujący paradoks: z jednej strony, liczne badania pokazują, że z wiekiem występują deficyty poznawcze w zdolności do przyjmowania czyjejś perspektywy, a z drugiej strony, osoby starsze utrzymują bliższe i bardziej satysfakcjonujące relacje z innymi ludźmi, w porównaniu do osób młodszych (a posiadanie i utrzymywanie takich relacji wiąże się z umiejętnością zrozumienia drugiej osoby, czyli przyjęcia jej perspektywy). Wytłumaczenie tych wyników okazało się zaskakujące: seniorzy, pomimo stwierdzonych deficytów, są w stanie zrozumieć i wczuć się w sytuację drugiej osoby, jednak żeby to zrobili muszą po prostu… chcieć.

Przyjmowanie perspektywy to zdolność do interpretacji i przewidywania czyichś zachowań w zakresie przekonań i intencji drugiej osoby. Jest ona niezbędna do zrozumienia drugiej osoby, a tym samym jest źródłem empatii czy zachowań prospołecznych. Dzięki przyjmowaniu czyjejś perspektywy możemy nawiązywać i utrzymywać dobre relacje społeczne.

Co się dzieje z tą zdolnością na starość? Badania porównujące osoby starsze i młodsze pokazują, że przyjmowanie perspektywy pogarsza się wraz z wiekiem. Jednocześnie, istnieją badania które dowodzą, że to osoby starsze mają znacznie bliższe i satysfakcjonujące relacje z innymi ludźmi, niż osoby młodsze.

Zhang, Fung, Stanley, Isaacowitz i Ho na łamach czasopisma Developmental Psychology postanowili wyjaśnić ten paradoks. Postawili hipotezę mówiącą, że osoby starsze potrafią przyjąć perspektywę drugiej osoby i zrozumieć ją niemal tak dobrze jak osoby młodsze, jednakże tylko wtedy, gdy są do tego odpowiednio zmotywowane.

W celu weryfikacji tego założenia przeprowadzili 2 badania, w których porównali osoby młodsze i starsze pod względem umiejętności rozpoznawania sytuacji faux pas (Badanie 1) i rozpoznawania emocji (Badanie 2), manipulując jednocześnie czynnikami motywacyjnymi. Wyniki obu badań potwierdziły założenia badaczy. Co okazało się odpowiednią motywacją? Osoby starsze starały się bardziej, gdy postrzegały eksperymentatora albo osobę, której emocje miały rozpoznawać, jako osoby bliskie.

Co więcej, oba badania nie tylko pokazały jak odpowiednia motywacja może rekompensować deficyty poznawcze w starszym wieku, ale także dostarczyły kolejnych dowodów na słuszność teorii mówiących o tym, że osoby starsze, ze względu na ograniczone zasoby poznawcze, angażują się tylko w wybrane aktywności (model SOC, koncepcja selektywnej motywacji Ennisa, Hessa i Smitha). Wyniki tych badań są również zgodne z teorią selektywności socjoemocjonalnej (SST), która sugeruje, że starsi dorośli inwestują w bliskie relacje, wybierając takie czynności, które pomagają im utrzymywać i dbać o ważne dla nich związki z innymi ludźmi.

Więcej informacji:
Zdjęcie (C) moodboard
Zhang, X., Fung, H., Stanley, J., Isaacowitz, D., Ho, M. (2013). Perspective taking in older age revisited: A motivational perspective. Developmental Psychology, 49(10), 1848-1858. http://dx.doi.org/10.1037/a0031211
Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
One comment
  1. No tak kolejne “badania” funta kłaków warte…
    Kwestię świetnie opisała literatura! Starsi ludzie mają świetny kontakt z rówieśnikami dlatego że rówieśnicy niczego od nich nie oczekują, a oni nie oczekują niczego od swoich rówieśników! Ożywiają się przy wnukach i prawnukach bo to kor,ystne dla ich genów a do empatii względembadacza myuszą się…przymusič, choć to się rteraz “motywowaniem” nowomownie nazywa…

Comments are closed.

Related Posts