Chłopaki nie płaczą? A może czasami powinni?

Wyniki sondażu OKO.Press na temat tego, czego boją się współcześni Polacy wskazują, że 18% kobiet i 31% mężczyzn w wieku 18-39 lat boi się „ideologii gender i ruchów LGBT”. Choć gender studies to obszar badawczy zajmujący się społecznymi i kulturowymi aspektami płci, według prawicowych publicystów gender studies to przykrywka dla niebezpiecznej ideologii, mającej na celu zniszczenie tradycyjnych wartości. Według raportu opublikowanego przez Centrum Badań nad Uprzedzeniami wiara w spisek związany z “ideologią gender” jest powiązana z kolektywnym narcyzmem katolickim – silną identyfikacją ze społecznością katolicką, połączoną z przekonaniem o jej wyższości i doskonałości. Skąd jednak tak częsty lęk przed “ideologią gender” właśnie u mężczyzn?

Tradycyjny wzorzec męskości nadal cieszy się sporym poważaniem w Polsce, zwłaszcza wśród mężczyzn, o czym świadczy wynik sondażu Kantar z kwietnia 2019, z którego wynika, że aż 78% mężczyzn wierzy, że „rolą mężczyzny jest praca i utrzymanie rodziny”, a 25% — że „płacz nie przystoi prawdziwemu mężczyźnie”. Poniższe badanie Daniela Colemana z Fordham University (2015) dowodzi, że tradycyjny wzorzec męskości nie idzie w parze ze szczęśliwym życiem.

Mężczyźni popełniają samobójstwa częściej, niż kobiety (np. raport CDC). Coleman postanowił sprawdzić jaki jest związek między tendencjami samobójczymi a tradycyjnym wzorcem męskości. Tradycyjny wzorzec męskości zdefiniował jako zestaw norm społecznych, które zawierają nacisk na rywalizację, siłę, unikanie emocji i tego, co postrzegane jest jako kobiece, orientację na działanie i akceptację dla gniewu i przemocy (Coleman, s. 369). Trudności w spełnieniu tego wzorca mogą być przyczyną dystresu i konfliktu wewnętrznego. Według Baumeistera (1990), według którego istotnym motywem samobójstwa jest ucieczka od samego siebie powodowana niespełnieniem oczekiwań stawianych samemu sobie. Coleman bierze też pod uwagę interpersonalną teorię samobójstwa (Smith, 2010) według której mężczyźni są socjalizowani tak, aby nie bać się bólu i śmierci, co może sprawiać, że mogą mieć mniej obaw przed popełnieniem samobójstwa. Tradycyjny wzorzec męskości może też wiązać się z niechęcią do szukania pomocy, co może zwiększać ryzyko samobójstwa.

W celu sprawdzenia czy istnieje związek między tradycyjnym wzorcem męskości a tendencjami samobójczymi, Coleman przeprowadził badanie wśród 2431 studentów pierwszego roku (w tym 851 mężczyzn). Osoby badane odpowiedziały na pytania dotyczące myśli samobójczych, objawów depresji, zażywania substancji psychoaktywnych, doświadczenia przemocy fizycznej i nadużyć seksualnych w dzieciństwie oraz wydarzeń stresowych, jak np. śmierć bliskiej osoby lub utrata pracy. Wypełniły też kwestionariusze badające poziom cech należących do tradycyjnego (bądź, jak to określają niektórzy badacze, toksycznego) wzorca męskości, jak nieufność i skłonność do dominacji oraz cech powiązanych kulturowo z męskością, ale uznanych za pozytywne, jak niezależność czy pewność siebie. Okazało się, że mężczyźni silnie reprezentujący tradycyjny wzorzec męskości mieli większe natężenie objawów depresji, zażywali więcej substancji psychoaktywnych i mieli więcej myśli samobójczych! Z drugiej strony, okazało się także, że cechy pozytywne, związane z kulturowym wzorcem męskości wiązały się z niższym nasileniem objawów depresyjnych i myśli samobójczych. Nasilenie myśli samobójczych dało się przewidzieć za pomocą natężenia cech związanych z toksyczną męskością nawet wtedy, gdy wzięto pod uwagę inne zmienne, jak depresja czy wydarzenia stresowe. Szczególnie groźne okazało się połączenie depresji i toksycznej męskości.

Oczywiście badanie ma pewne ograniczenia – badanie w oczywisty sposób dotyczyło jedynie myśli samobójczych, zatem nie możemy jednoznacznie stwierdzić, czy rzeczywistą śmierć samobójczą da się przewidzieć za pomocą tych samych predyktorów. Problem związany z toksycznym wzorcem męskości został zauważony przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne, które stworzyło specjalny poradnik dla psychologów wspierających mężczyzn. APA zaleca, by psychologowie mieli na uwadze to, jak tradycyjne wzorce męskości kształtują tożsamość mężczyzny, jaką rolę odgrywają w relacjach międzyludzkich, a także zwracali uwagę na fakt, że mężczyźni wychowani w duchu tradycyjnego wzorca męskości, w obawie przed okazaniem słabości mogą nieraz maskować objawy np depresji. Warto więc, niezależnie od światopoglądu, krytycznie przyglądać się normom społecznym, dotyczącym męskości i kobiecości i starać się dostrzegać rolę, jaką odgrywają w naszym funkcjonowaniu.

Więcej informacji:
Baumeister, R. F. (1990). Suicide as Escape From Self. Psychological Review, 97(1),90-113.
Coleman, D. (2015). Traditional Masculinity as a Risk Factor for Suicidal Ideation: Cross-Sectional and Prospective Evidence from a Study of Young Adults. Archives of Suicide Research, 19(3), 366-384,
Smith, P. N. (2010). The acquired capability for suicide: A mechanism underlying the gender disparity in suicide rates. Young Investigator Research Grant. Retrieved from http://www.afsp.org
Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
Related Posts