Uwolnij swoje dziecko od stereotypu

Mózgi kobiet i mężczyzn nie różnią się od siebie? Bzdura, odpowie każdy kto trochę pożył na tym Świecie. Trudno się temu dziwić jeśli doświadczenie wspierają twarde dowody z obszaru neuronauki. A jednak najnowsza książka Lise Eliot – “Pink Brain, Blue Brain: How Small Differences Grow Into Troublesome Gaps – And What We Can Do About It?”, stawia problem płci mózgu w całkiem innym świetle.

Powszechnie wiadomo, że konkretne zadania poznawcze, na przykład związane z relacjami przestrzennymi, są piętą achillesową wielu kobiet. Dlaczego? Według naukowców, którzy zgłębiają tajemnice ukryte w mózgu, różnice pochodzą bezpośrednio z jego budowy. Dodatkowo pod wpływem tworzącej się od urodzenia sieci neuronalnej pewne obszary mózgu rozwijają się lepiej u kobiet, a inne u mężczyzn. Z drugiej strony nie ma żadnych podstaw aby twierdzić, że mózgi noworodków różnią się w zależności od płci. Jedyne zauważalne różnice to wielkość i szybkość jego dojrzewania. Lise Eliot przeanalizowała kilkadziesiąt badań w których przedstawiciele obu płci wykonywali zadania poznawcze. Różnice które się w nich odnotowuje są tak małe, że rozwiązania kobiet i mężczyzn prawie się od siebie nie różnią.

Czy wiesz, że:

    1. W okresie, w którym dziecko uczy się chodzić, rodzice powinni ograniczyć używanie chodzików do minimum. Jest to bardzo ważne w przypadku dziewczynek, które potrzebują fizycznych wyzwań, aby nie zostać w tyle za chłopcami.
    2. Dziewczynki powinny bawić się klockami Lego jak i innymi zabawkami pozwalającymi im rozwijać umiejętności przestrzenne, które są bezpośrednio związane z umiejętnościami matematycznymi.
    3. Kiedy dziecko nauczy się czytać, dobrze jest nadal czytać mu na głos. Dotyczy to przede wszystkim chłopców, którzy często zostają w tyle za dziewczynkami w okresie szkolnym. dzięki temu rozwijają słownictwo i ćwiczą wyobraźnie.
    4. Dziewczynki powinny spędzać więcej czasu przy grach komputerowych, ponieważ w przeciwieństwie do chłopców grają zdecydowanie za mało. Udowodniono, że gry komputerowe pozwalają rozwijać umiejętności przestrzenne, dzięki którym dziewczynki mogę dorównać chłopcom.
    5. Chłopcy powinni być zachęcani do rozwijania umiejętności personalnych gdy w domu są goście. Jest to dobry sposób na uczenie dziecka mówienia “cześć”, utrzymywania kontaktu wzrokowego, uściśnięcia dłoni czy rozpoczęcia konwersacji.
Więcej na temat pisaliśmy na badania.net w artykule “Krwawy trening obracania bryłami” oraz Stereotyp kolejności urodzeń

Jeśli w pierwszych latach rozwoju mózgi obu płci są do siebie podobne, skąd biorą się tak wyraźne różnice w zainteresowaniach i umiejętnościach już u nastoletnich dzieci? według autorki czynniki środowiskowe mają większy wpływ na rozwój mózgu dziecka niż czynniki wewnętrzne.

Osobami, które niewątpliwie podtrzymują siłę stereotypów są rodzice i nauczyciele.

Na przykład chłopcy uzyskują średnio o 35-40 punktów więcej z zadań matematycznych niż dziewczynki na teście SAT (ang. Scholastic Assessment Test), który jest odpowiednikiem naszej matury. Okazuje się jednak, że wśród wszystkich maturzystów, statystycznie więcej dziewczynek niż chłopców pochodzi ze środowisk o niskim wskaźniku socjoekonomicznym, co nie jest uwzględnianie w statystykach.

Poza tym wpływ na wyniki osiągane przez dziewczynki może mieć zjawisko, które psychologowie nazywają zagrożeniem stereotypem. Negatywny stereotyp – dziewczynki gorzej radzą sobie z liczbami – powoduje, że dziecko nieświadomie dąży do potwierdzenia tego przekonania, co w konsekwencji sprawia, że wypada gorzej podczas oceny.

Innym czynnikiem mogę być umiejętności. Dziewczynki zaczynają mówić kilka miesięcy wcześniej niż chłopcy, Ci drudzy natomiast posiadają lepsze umiejętności przestrzennego myślenia w wieku 5 lat. Dzieci uwielbiają ćwiczyć i zajmować się czynnościami w których są dobre, dlatego szybciej zwiększają umiejętności w obszarach, dzięki którym uzyskują pozytywne wzmocnienie w postaci pochwał.

Osobami, które niewątpliwie podtrzymują siłę stereotypów są rodzice i nauczyciele. Niestety według Lise Eliot większość z nich, nieświadoma tych niewielkich różnic międzypłciowych, umacnia w dzieciach stereotypy, które zaczynają funkcjonować w ich życiu pod postacią samospełniającego się proroctwa. W tym wypadku przekonania, że mózg kobiety ma inną płeć niż mózg mężczyzny.

Więcej informacji:
(C) zdjęcie unsplash.com
Henderson, A. S. (2010).Unsexing the Brain. Science, 327, 414.Eliot, L. (2009). Pink Brain, Blue Brain: How Small Differences Grow Into Troublesome Gaps – And What We Can Do About It. Houghton Mifflin Harcourt.

Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
11 comments
  1. Pawle:

    Bardzo sensowne przemyślenia, z którymi ciężko się nie zgodzić. Uważam jednak, że decyzja w tej sprawie należy do kobiet.

  2. Zgadzam się z autorką jak i z powyższymi wypowiedziami, jednak zastanówmy się czy taki podział na role nie ma rzeczywiście sensu?

    Wyobraźcie sobie świat, w którym kobiety byłyby równie męskie co mężczyźni grały by w piłkę, masowo mordowały przeciwników w grach wideo, biegały z młotkami w ręku itp. Według mnie zatracenie kobiecości we współczesnym znaczeniu było by stratą.

    Kolejną konsekwencją takiego obrotu sprawy jest brak równowagi w związkach. Ktoś wyżej napisał o uczeniu dziewczynek “spokojnych” zabaw, a chłopców tych bardziej energicznych. W późniejszym życiu stwarza to równowagę spokoju i energii.

    Kobieta i mężczyzna są jak jin i jang i ma to także duże znaczenie w wychowywaniu potomstwa. Skoro chłopcy mają nieznacznie ale jednak większe wrodzone umiejętności przestrzenne to wyrównanie tych zdolności u matki i ojca mogło by spowodować jeszcze większe ich rozwinięcie w kolejnym pokoleniu chłopców, a zagłuszenie typowo kobiecych zdolności w kolejnym pokoleniu dziewczynek. W końcu matka, która sama nie bawiła się np. lalkami nie będzie skłonna kupować lalek swojej córce.

    Role płci w społeczeństwie nie wykształciły się w ten sposób przypadkowo i bez powodu. Pozostawiam tą myśl do przeanalizowania.

  3. Pamiętajcie, ze scrabble to nie jest prawdziwy test dla przewagi umiejetnosci slownych kobiet (z gier planszowych prędzej wyzwaniem bedzie np. tabu) a raczej test z umiejętnosci krzyzówkowo-strategicznych -> chodzi przeciez oto aby zdobyc jak najwiecej punktow z dziwnych liter a nie ulozyc najladniejszy wyraz.

    Pozdrawiam,

    Michal

  4. Vroo:

    O ile wyniki szachistek jestem w stanie zrozumieć w kategorii stereotypu, to rzeczywiście scrabble stanowią nie lada zagadkę:)

    Czy wszystkie różnice są dziełem stereotypów? Pewnie nie. Lise Elito zaproponowała pewną teorię, którą próbuje udowodnić, jednak dopiero czas i dalsze badania pokażą czy miała racje.

    Sama koncepcja według mnie jest słuszna i myślę, że wiele różnic można zniwelować dzięki odpowiednim zabawom, jednak nie wiem czy wszystkie są wynikiem stereotypizacji.

    Jak podaje sama autorka dziewczynki zaczynają szybciej mówić, a chłopcy mają lepsze umiejętności przestrzennego myślenia, co już świadczy o pewnej różnicy, która niestety jest silnie wzmacniania. Przez to na przykład dziewczynki nie mają szans na rywalizacje z chłopcami w pewnych dziedzinach.

    Całkiem inną sprawą jest kultura, która z góry narzuca, jakimi zająciami powinny zajmować się dziewczynki, a jakimi chłopcy. To sprawia, że każde wyłamanie się ze schematu, powoduje dyskomfort i nieprzychylne spojrzenia.

    Jak się nad tym zastanowię, to panie siedziały prze setki lata w domach grzecznie czekając na swoich mężów, którzy byli inżynierami, lekarzami, szachistami czy matematykami, kiedy kobieta mogła w większości wypadku być po prostu gospodynią.

    Te lata musiały mieć ogromny wpływa na rozwój różnic międzypłciowych i myślę, że głównym przesłaniem Eliot jest po prostu walka z nimi. Dzięki temu kobiety będą mogły w końcu rywalizować z mężczyznami jak równy z równym.

  5. właśnie o takie przesłanie chodziło autorce książki. Pozwólmy dzieciom bawić tym co same wybiorą, zamiast z góry narzucać im formę rozrywki. Poza tym warto rozwijać w dziecku te obszary umiejętności w których jest sńabsze.

  6. myślę, że te stereotypy znaczą to właśnie, że dziewczynki kierowane są w określone rodzaje zabaw, inne niż chłopcy i siłą rzeczy chłopcy i dziewczynki rozwijają inne umiejętności, poza tym uważa się, że dziewczynki powinny być spokojne, dlatego też wym myśla się im spokojne zabawy i zającia, np czytanie księżeczek a chłopcy potrezbują dużo ruchu dlatego zamiast poczytać idzie się bawić w berka czy kopac piłkę
    gdyby chłopcy i dzieczynki w równym stopniu bawili się lalkami, czytali i słuchali księżeczek, układali klocki to być może różnic tych by nie było

  7. Ale gra w scrabble dotyczy umiejętności językowych – a tu podobno panie są lepsze…

  8. Hmm, w pierwszej 200 światowego rankingu szachistów mamy 2 kobiety, w tym Judit PolgĂĄr, która od dziecka była wychowywana na szachistkę, jednak wybitnym szachistom nigdy nie zagroziła.

    W rankingu polskich scrabblistów http://www.pfs.org.pl/ranking.php w pierwszej 50 jest tylko jedna kobieta. A na turniejach, na których byłem, kobiet było bardzo dużo. Wręcz tak jak mówisz – trudno uwierzyć, bo gry słowne według powszechnego stereotypu bardziej kobietom pasują.

    Dlaczego o tym wspomniałem – bo książka o której mówisz słusznie radzi, aby niwelować niepotrzebne różnice powodowane przez stereotypy, nie zatrzymuje się jednak tutaj – i twierdzi że *wszystkie* różnice to dzieło stereotypów.

  9. Szachy to dziedzina zdominowana przez mężczyzn więc rzeczywiście kobiety muszę walczyć z stereotypem według którego ten rodzaj gry nie jest dla nich. Jednak z tego co wiem robią to dość skutecznie, ponieważ jest kilka świetnych szachistek.

    Inną sprawą jest umiejętność przestrzennego myślenia. Na tym polu kobiety mogę radzić sobie słabiej, jednak nie dlatego, że ich mózgi są gorsze od męskich, tylko dlatego że nie trenowały tych umiejętności w dzieciństwie. Może dlatego, że rodzice byli przekonani, że szachy nie są dla kobiet.
    Co do scrabble trudno mi uwierzyć, że Panie wypadają słabiej;)

  10. Czyli na przykład to, że w grach wymagających myślenia takich jak szachy czy scrabble przeważająca większość kobiet wypada słabiej niż mężczyźni jest spowodowana przez siłę stereotypów?

Comments are closed.

Related Posts