W internecie można znaleźć całe mnóstwo bzdur na temat zmian klimatycznych czy skuteczności szczepionek. Dlaczego ludzie nie chcą szczepić swoich dzieci przed śmiertelnymi chorobami? Dlaczego niektórzy ludzie wierzą w płaską ziemię? Książka “Światy równoległe” w przystępny sposób tłumaczy dlaczego pseudonauka jest dziś tak bardzo popularna.
Doktor Łukasz Lamża to dziennikarz naukowy Tygodnika Powszechnego i adiunkt w Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Jagiellońskiego, znany również z kanału youtube “Czytamy naturę” (patrz poniżej). Jakby tej aktywności było mało Lamża niedawno na łamach Wydawnictwa Czarne opublikował książkę pod tytułem „Światy równoległe. Czego uczą nas płaskoziemcy, homeopaci i różdżkarze”. Lamża porusza bardzo ciekawy i aktualny dziś wątek – do czego ludziom przydaje się błędna wiedza o rzeczywistości. Lamża podkreśla, że dużym problemem wiarygodności wiedzy jest fakt, że najczęściej nie jest ona potwierdzona, lecz tylko prawdopodobna i opiera się na modelach rzeczywistości. Model rzeczywistości nie jest zaś samą rzeczywistością, co autorzy “alternatywnych teorii” skrzętnie wykorzystują.
Łukasz Lamża nie chce wyśmiewać wyznawców spiskowych teorii czy posiadaczy błędnych poglądów, ale chce pomóc nam przyswoić ich tok rozumowania. Autor nakreśla nieprawdziwe idee, potem pokazuje dlaczego trudnym zadaniem jest proste obalenie takich poglądów po czym poszukuje przyczyn takiego myślenia i kończy próbą obalenia każdej z „bzdur”. W rezultacie znajdziemy tu też przegląd przez niektóre spośród popularnych dziś „kiepskich teorii”, jak na przykład teorie antyszczepionkowców czy płaskoziemców. Lamża wyjaśnia je w przystępny sposób i tłumaczy dlaczego te przekonania są błędne i w końcu zastanawia się nad przyczynami ich popularności.
Doktor Lamża prowadzi swego rodzaju śledztwo naukowe przyglądając się twórcom „fałszywej wiedzy” i poszukuje podstaw ich błędnych przekonań. Śledzi i bez trudu odnajduje w licznych fałszywych teoriach błędy logiczne (np. smuga kondensacyjna jako podstawa dla wiary w opryskiwanie tzw. chemtrails). Bierze pod lupę fałszywe autorytety, np. dr Jerzego Jaśkowskiego czy Jerzego Zięby i odkrywa ich cele biznesowe w tworzeniu błędnych przekonań (np. VooDoo Cable, Heel Polska czy Live Water).
Książka napisana jest przystępnym językiem, choć nie brakuje w niej odniesień do specjalistycznych pojęć. Autor z równą erudycją powołuje się na źródła biologiczne, medyczne, technologiczne co humanistyczne czy przyrodnicze. Wiedza zawarta w tej książce będzie pomocna w podjęciu dyskusji z wierzącymi w bzdurne teorie. Ta pozycja to idealny prezent dla członków rodziny uczęszczających do wróżek, różdżkarzy i unikających lekarzy. Wszystkich z nich Lamża powinien w przyjazny sposób zachęcić do poszukiwania wiarygodnych źródeł na poparcie dla swoich poglądów.
Taki efekt dydaktyczny, bez pouczania, wywyższania się autora i nie narażając się na oskarżenie o pychę to wielka sprawa. Jako czytelnicy zyskujemy wachlarz kontrargumentów, które mogą pomóc nam przekonać własnego wujka lub ciocię do porzucenia nieaktualnego zdania na temat rzeczywistości w ich świecie równoległym. Zdecydowanie jest to lektura warta polecenia.
Lamża, L. (2020). Światy równoległe. Warszawa: Wydawnictwo Czarne.