Zmień ubranie, zmienisz rasę!

Interdyscyplinarny zespół naukowców z amerykańskiego Stanford University opublikowali na łamach PLoS ONE dowody na poparcie tezy, że postrzeganie rasy drugiego człowieka może zależeć od atrybutów statusu społecznego, takich jak ubrania, które nosi.

Istnieje wiele badań nad uprzedzeniami i stereotypami. We wcześniejszych badaniach odkryto między innymi, że pomimo zmniejszającego się u ludzi poziomu jawnych uprzedzeń wobec ciemnoskórej rasy, nadal występują związane z nią negatywne zachowania, takie jak częstsze mruganie, wiercenie się, pomyłki językowe (Dovidio, 2002). Odkryto również, że na ocenę osoby wpływa kontekst otoczenia. Na przykład w badaniach Darleya i Grossa (1983) ocena zdolności intelektualnych dziewczynki zależała od tego, czy bawiła się na tle ładnego lub biednego domu. Jednak dotychczas w badaniach zajmowano się przede wszystkim konsekwencjami kategoryzacji rasowej, a nie jak w opisywanym badaniu samej kategoryzacji.

Badacze pod kierownictwem Jonathana Freemana postanowili sprawdzić, czy postrzeganie rasy może zależeć od prostych bodźców określających status społeczny, takich jak ubranie. Rasowa kategoryzacja jest bowiem silnie ukształtowana nie tylko przez kontekst, ale również stereotypy i uprzedzenia, które już posiadamy.

W eksperymencie sfinansowanym przez amerykański Narodowy Instytut Zdrowia naukowcy pokazali, jak wraz ze zmianą ubioru człowieka zmienia się percepcja jego rasy w mózgu osoby badanej. Uczestnicy proszeni byli o kategoryzację rasy osób pojawiających się na ekranie komputera. W tym celu komputerowo wygenerowano szereg morfów – mężczyzn, których kolor skóry wahał się od białego (-6) do czarnego (6), w zestawie znalazły się też sylwetki nie dające się jednoznacznie zaklasyfikować do żadnej rasy. Popiersia osób były wyświetlane w taki sposób aby widoczny był strój prezentowanej osoby. Połowa sylwetek była ubrana w strój biznesowy, a połowa w roboczy. Jak się okazało, osoby w stroju biznesowym częściej były kategoryzowane jako „rasa biała”, niż osoby ubrane w strój roboczy, które częściej kategoryzowano jako „rasa czarna”. A im bardziej niejednoznaczna była rasa eksponowanej sylwetki, tym bardziej ocena jej była podatna na uprzedzenia związane z ubraniem.

Dodatkowa analiza techniką handtrackera (urządzenie kodujące trajektorię ruchu ręki uczestnika podczas używania komputerowej myszki w celu wyboru kategorii na ekranie) wykazała również, że ubiór miał wpływ na to jaką rasę widzieli badani. Nawet wtedy, gdy uczestnicy ostatecznie kategoryzowali, że osoba w roboczym stroju jest „rasy białej”, to przed podjęciem decyzji istotnie częściej kierowali ręką mysz na stronę odpowiedzi stereotypowej.

Próbka wykorzystanej w badaniu, komputerowej symulacji zmieniającej się rasy twarzy, w stroju biznesowym i roboczym.
Próbka wykorzystanej w badaniu, komputerowej symulacji zmieniającej się rasy twarzy, w stroju biznesowym i roboczym.

Wyniki tego badania sugerują, że spostrzeganie rasy jest kompromisem pomiędzy tym, co rzeczywiście widzimy, a tym, jakie mamy oczekiwania – tłumaczą autorzy. Z pewnością odkryty mechanizm jest jednym z wielu przyczyn powszechnego występowania przejawów rasizmu. Okazuje się bowiem, że rasowe uprzedzenia są tak silne, że wpływają nawet na percepcję tego, co rzeczywiście widzimy. Innymi słowy bagaż posiadanych przez nas uprzedzeń sprawia, że kiedy oceniamy dwóch mężczyzn o identycznym kolorze skóry, to ubranego w garnitur będziemy widzieli raczej jako osobę białoskórą, a tego w roboczym uniformie jako czarnoskórego.

Więcej informacji:
Freeman J., Penner, A., Saperstein, M., Scheutz, M., Ambady, N. (2011). Looking the Part: Social Status Cues Shape Race Perception. PLoS ONE, 6 (9): e25107 DOI: 10.1371/journal.pone.0025107
[button size=small style=square color=gray align=none url=http://www.plosone.org/article/info%3Adoi/10.1371/journal.pone.0025107]PEŁNY TEKST ARTYKUŁU[/button]
Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
2 comments
  1. W badaniu wzięli udział uczestnicy różnych ras, ale nie w równych proporcjach. W tym badaniu z handtrackerem było 22 uczestników a rasy rozkładały się następująco: „16 self-identified their race as White, 2 as Black, 3 as East Asian, and 1 as South Asian”.

    Jeśli zaś chodzi o niefortunne z mojej strony stwierdzenie: „Okazuje się bowiem, że rasowe uprzedzenia są tak silne, że wpływają nawet na podstawowe ludzkie zmysły, takie jak wzrok”, to rzeczywiście chodziło raczej o to, że uprzedzenia nie wpływają na to co widzimy, ale jak to widzimy, czyli jak napisałeś PERCEPCJĘ.

  2. A czy badanymi byli wyłącznie biali, czy też przedstawiciele innych ras, w proporcjach identycznych. A jeśli tak to jakie były ich stereotypy? Bo jakoś tego doczytać nie mogę, a kwestia jest istotniejsza niż kolejny przypomnienia że “Rasowa kategoryzacja jest bowiem silnie ukształtowana nie tylko przez kontekst, ale również stereotypy i uprzedzenia, które już posiadamy.”

    poza tym stwierdzenie: “Okazuje się bowiem, że rasowe uprzedzenia są tak silne, że wpływają nawet na podstawowe ludzkie zmysły, takie jak wzrok.” to kompletna bzdura, gdyż mogą co najwyżej wpływać na naszą PERCEPCJĘ odbieranych sygnałów wzrokowych a nie na nasz wzrok jako taki.

Comments are closed.

Related Posts
Czytaj dalej

Ciepło zbliża

Znasz kogoś kto jest oziębły i zdystansowany w stosunku do Ciebie? Może masz szefa, który w relacjach interpersonalnych…