Jak odpowiadać na trudne pytania?

question mark neon signage

Ile razy byłeś świadkiem unikania odpowiedzi na niewygodne pytanie? Ile razy oglądając w telewizji wywiad czy konferencję prasową miałeś wrażenie, że rozmówca tak naprawdę nie odpowiada na zadawane pytania? Todd Rogers i Michael Norton postanowili zbadać zjawisko fachowego unikania odpowiedzi (tzw. „artful dogers”).

W swoim artykule przedstawili wyniki czterech eksperymentów, które dowodzą, że słuchacze nie wykrywają unikania odpowiedzi. Badacze twierdzą, że unikanie odpowiedzi na zadane pytanie pozostaje niewykryte, ponieważ uwaga słuchacza nie jest bezpośrednio skierowana na doszukiwanie się unikania odpowiedzi (czy on odpowiada poprawnie?), lecz raczej na społeczne aspekty takiej interakcji (czy lubię tę osobę?).

Jednocześnie, słuchacze nie są ślepi na wszystkie próby unikania odpowiedzi – szanse na wykrycie uników wzrastają, gdy uwaga słuchacza zostaje przesunięta z celów społecznych (lubienia) w kierunku ważności tego, co mówi druga osoba lub gdy odpowiedź rozmówcy jest nadmiernie odmienna od zadanego pytania.

Norton i Rogers zbadali także interpersonalne następstwa unikania odpowiedzi na zadane pytania. Kiedy słuchacze mieli skupić się na wykryciu uników, oceniali odpowiadających bardziej negatywnie. Natomiast, gdy odpowiadający wyrażali się w sposób płynny słuchacze oceniali ich bardziej pozytywnie, niż gdy odpowiadali mniej płynnie, lecz bezpośrednio na zadane pytanie.

(C) APA 2010 Journal of Experimental Psychology: Applied

Jeden z eksperymentów dotyczył działania na rzecz detekcji unikania odpowiedzi na pytania. Badacze postawili hipotezę, że wyświetlanie na ekranie zadanego pytania zwiększa szansę wykrycia niepoprawnych odpowiedzi. Wysnuli oni domysł, że wyświetlanie na ekranie pytania sprawia że uwaga „przełącza się” ze społecznych aspektów relacji (czy ją lubię?, czy jest do mnie podobny?) bezpośrednio na zadane pytanie (czy aby na pewno on odpowiada na to pytanie, które zadałem?).

W badaniu wzięło udział 288 osób, oglądających krótki film przedstawiający debatę polityczną. Jedna z osób wypowiadających się podczas debaty odpowiadała bezpośrednio na zadane przez prowadzącego debatę pytanie (dotyczące służby zdrowia). Druga natomiast, odpowiadała w sposób wymijający – zamiast udzielać odpowiedzi dotyczącej służby zdrowia odpowiadała na temat problemu narkotykowego. Dodatkowo, połowa osób badanych oglądała film, w którym podczas wypowiedzi debatujących wyświetlała się treść pytań.

Osoby biorące udział w eksperymencie zostały losowo przydzielone do jednego z 4 warunków badawczych: odpowiedź dyskutanta (poprawna vs. wymijająca) oraz przypomnienie treści pytania (wyświetlane vs. brak przypomnienia). Po obejrzeniu filmu zadaniem badanych była próba odtworzenia pytań, które zadawano podczas debaty, przy pomocy stworzonego narzędzia.

W sytuacji gdy badany oglądał wymijającą odpowiedź uczestnika debaty, nie wspomagając się treścią pytania, miał większe problemy z odtworzeniem czego ono dotyczyło (39% badanych pamiętało później o co pytano), niż badany, który posiłkował się treścią pytania wyświetloną na ekranie (88% badanych wygenerowało potem pytanie). Jeżeli tekst w ogóle nie pojawiał się na ekranie, to badani, którzy oglądali osobę bezpośrednio odpowiadającą, lepiej odtwarzali pytania jakie zadawano podczas debaty niż badani, którym zaprezentowano osobę, która odpowiadała wymijająco (61% vs. 39 %).

Gdy uczestnikom badania wyświetlano pytania na ekranie, to bez względu na to czy odpowiedź była konkretna czy wymijająca badani odtwarzali pytania na tym samym wysokim poziomie. Unikanie odpowiedzi na niewygodne pytania dotyka każdego z nas. Zgodnie z wynikami Rogersa i Nortona można wyłuskać cenną radę, by oceniając wypowiedź osoby nie skupiać się na tym czy ją lubimy, ale czy odpowiada konkretnie na zadane pytanie (Uwaga profesorowie na egzaminach ustnych!).
ResearchBlogging.org

Więcej informacji:
Rogers T, & Norton MI (2011). The artful dodger: answering the wrong question the right way. Journal of experimental psychology. Applied, 17 (2), 139-47 PMID: 21517203
Print Friendly, PDF & Email
Total
0
Shares
3 comments
  1. Sądziłam, że artykuł pokaże jak ludzie odpowiadają na trudne pytania(?) Widocznie za trudny temat i stąd wymijająca odpowiedź?

    1. Ludzie odpowiadają na trudne pytania, unikając odpowiedzi, a artykuł pokazuje jak możemy się tego ustrzec i na co powinniśmy zwracać uwagę rozmawiając lub obserwując rozmowę z drugą osobą ;)

      1. Tytuł artykułu brzmi: “Jak odpowiadać na trudne pytania?” nie: Jak ludzie odpowiadają na trudne pytania? Ktoś powie, że się czepiam. Sądzę, że jest to podstawowy problem w komunikacji między ludźmi – brak precyzji w wypowiedziach, powodujący wiele zamieszania, pretensji. Osoby wypowiadajace się nieprecyzyjnie same później nie pamiętają swojej wypowiedzi.

Comments are closed.

Related Posts
(C) Zdjęcie www.flickr.com by StuandGravy
Czytaj dalej

Co nas brzydzi?

Do tej pory udowodniono, że nieetyczne zachowania spostrzegane są jako nieczyste i motywują ludzi do fizycznego oczyszczenia. Michał…